Columns & essays
Pagina 1/2
De adrenaline van de race
In Machina 5 schreef ik over boksfilms en in hoeverre die uitstijgen boven andere sportfilms. Maar er is een genre dat in de buurt komt. Niet in aantallen maar wel qua adrenaline. Op 14 november gaat Ford v Ferrari in première, de nieuwste in het langzaam uitdijende genre van de racefilm. De film gaat over de strijd van een David tegen een onverslaanbaar geachte Goliath. In dit geval die van autofabrikant Ford tegen Ferrari. Niet dat Ford een armzalig bedrijf was in de jaren zestig, maar op racegebied hadden ze niets te vertellen. Mondiaal gezien is de Formule …
Lees meer
Het einde van de voorfilm
Onder de naam SparkShots krijgen medewerkers van animatiestudio Pixar zes maanden vrij om in een team een korte animatiefilm te maken die dan via YouTube te bekijken is, en vanaf eind dit jaar ook via streamingkanaal Disney+. De SparkShots zijn niet in de bioscoop te zien. In de jaren negentig begon Pixar haar korte films daar te vertonen, voor de hoofdfilm. Het zijn animatiefilms die met veel bravoure gemaakt zijn, maar die ook uit noodzaak zijn geboren. Ze dienen als testcase voor de lange films om te ontdekken wat er mogelijk is. Inmiddels zijn er tientallen verschenen, vaak gerelateerd aan …
Lees meer
The Walt Disney Remake Company
Steve Jobs heeft het bedrijf niet opgericht maar als grootste investeerder en ook een tijd CEO was hij wel de man die Pixar tot grote hoogten wist te stuwen. Disney, die andere legendarische animatiestudio en sinds 2006 eigenaar van Pixar, realiseerde zich dat haar aankoop haar de baas was als het ging om ‘original content’. Maar Disney heeft een andere troef. Al decennia lang realiseert Disney zich dat ze op een goudmijn zit met haar enorme catalogus, de zogenaamde Disney Vault. In een serie heruitgaven van bestaande animatiefilms werd die kluis af en toe geopend. Wetende dat er elke tien …
Lees meer
Een bitterzoete plek
Op 30 mei gaat Ahlat Agaci (The wild pear tree) in première, de nieuwe film van Nuri Bilge Ceylan. De regisseur, producent en scenarist levert het ene na het andere meesterwerk af en weet in zijn eentje de waardigheid van de Turkse samenleving overeind te houden in het Erdogan-tijdperk. In zijn nieuwe film keert aspirant-schrijver Sinan terug naar zijn geboortedorp. Een kans op geluk maar ook een potentiële val waaruit hij niet meer kan ontsnappen. Ahlat Agaci (The wild pear tree) Personages die terugkeren naar de plek waar ze ooit opgroeiden of tot wasdom kwamen, vormen een bron van inspiratie voor veel …
Lees meer
Het verkiezingscircus
In Macfan 123 (maart/april 2016) had ik het over tech-CEO’s die geen afstand kunnen doen van de macht. En als het al gebeurt, is er meestal al lang een kroonprins in beeld die geruisloos de troon mag overnemen. Dat is op zich best logisch maar het ontneemt het publiek wel van een debat over de mogelijke richting van het bedrijf. In de politiek gaat dat heel anders. Zeker in de Amerikaanse. Het verkiezingscircus dat er mee gepaard gaat, is gevuld met onverwachte uitglijers, bizarre optredens en misplaatste opmerkingen. Het maakt de kandidaten tot een speelbal van de pers en …
Lees meer
Zwarte lijst
Wat is de overeenkomst tussen een iBook, een eMac, een Macintosh II, een iPod shuffle en een iPhone 5? Het zijn allemaal voorbeelden van producten die door Apple officieel met pensioen zijn gestuurd. ‘Obsolete‘ noemen ze dat, in niet al te subtiele bewoordingen. De techreus houdt het allemaal overzichtelijk bij in een online te raadplegen lijst. Dat kun je lomp, klantonvriendelijk en asociaal vinden, het is tenminste wel duidelijk. De filmwereld heeft ooit een equivalent gekend. Een lijst met namen van professionals uit de entertainmentindustrie die niet meer aan werk konden komen. Van 1947 tot 1960 overkwam dit iedereen die …
Lees meer
Niet te filmen
In een eerdere column had ik het al over Apple als filmproducent. Langzaamaan begint dat plan vorm te krijgen. Zo komt er een nieuwe versie van het door Steven Spielberg in de jaren 80 geproduceerde Amazing Stories, een film door sterregisseur J.J. Abrams en zijn er samenwerkingen aangekondigd met Battlestar Galactica en Star-Trek-producent Ronald D. Moore, Peaky-Blinders-bedenker Steven Knight, Damien Chazelle, M. Night Shyamalan en Oprah Winfrey. Het spannendste plan is echter een verfilming van de legendarische science-fictionsaga Foundation, van schrijver Isaac Asimov. Waarom zo spannend? Nou, volgens velen is Foundation niet te verfilmen. De uit zeven …
Lees meer
De boksring van het leven
In Journeyman (première op 6 september) stort bokser Matty Burton na zijn laatste gevecht ineen en ziet zijn leven in duigen ziet vallen. Deze film over het einde van een bokscarrière en de nasleep ervan is een bijzondere variant op een genre dat een niche had kunnen zijn, net als de voetbal-, tennis- of honkbalfilm, maar wat juist een hoeksteen is geworden van de filmindustrie. Het is niet moeilijk om vast te stellen waarom dat zo is. De spanning, energie en elegantie van het gevecht leenden en lenen zich uitstekend voor het witte doek. Soms, en daar zijn al voorbeelden …
Lees meer
Welkom in de productiehel
Dat Apple een succesvol bedrijf is, met talloze fantastische producten en innovaties op zijn naam, zal niemand ontkennen. Maar tegenover de successen staan ook mislukkingen. Denk aan de Power Mac G4 Cube. Of de iPod Hi-Fi, als iemand zich die nog herinnert. En Apple’s sociale muziekdienst Ping zijn we ook maar snel vergeten. Ook in de filmwereld kan een droom zomaar een nachtmerrie worden. Op 26 juli gaat Terry Gilliams The man who killed Don Quixote in première. Maar liefst 29 jaar heeft Gilliam aan zijn droom gewerkt: een film geïnspireerd door het boek De vernuftige edelman Don Quichot van …
Lees meer
Video nasties
Begin september 2016 publiceerde de Noorse krant Aftenposten op haar Facebookpagina de beroemde foto van persfotograaf Nick Ut waarin het negenjarige meisje Kim Phúc naakt over straat rent, gillend van pijn en paniek na een napalmaanval tijdens de Vietnamoorlog. Kinderpornografie zegt het platform en dat mag niet. De beslissing werd later teruggedraaid, na een heftig debat over de manier waarop Facebook in dit soort zaken beslist. In dit geval was de ophef over een foto groot, maar het verwijderen van beelden en teksten van internet gebeurt dagelijks, duizenden keren. Niet door goedbetaalde Silicon Valley types maar door talloze anonieme medewerkers. …
Lees meer
Super humans
‘Computers are good at everything’ , ‘It’s a tool to solve every problem’ , ‘A computer can create magical experiences’, ‘Apps can unlock your creativity, make you a better person’, ‘By using the right apps you can become a super human.’ Deze quotes komen uit App: The Human Story, een in 2017 gepubliceerde documentaire over de ideeën en het werk van appontwikkelaars. Na de lancering van de eerste iPhone, nu ruim tien jaar geleden, is het maken van apps een gigantische business geworden. In de film praten ontwikkelaars over het maken van apps en wat dit met ze doet. En …
Lees meer
Alles mini
In 1965 kwam Gordon Moore, medeoprichter van chipmaker Intel, met zijn wet van Moore. Volgens die wet verdubbelt het aantal transistors in een geïntegreerde schakeling door de technologische vooruitgang elke twee jaar. Die wet kwam uit. De rekenkracht van computers nam decennia lang toe en dat maakte ook een steeds verder gaande miniaturisatie van onderdelen mogelijk. Steeds meer werd mogelijk met steeds minder. De uit het Moorejaar stammende DDP-116 werd een 16-bit Minicomputer genoemd, maar was manshoog. In de jaren tachtig was het apparaat gekrompen tot typemachineformaat en inmiddels steek je hem in je binnenzak. Downsizing Die miniaturisatie is ook …
Lees meer
Loving Vincent
In de documentaire China’s Van Goghs (2016) kijken Xiaoyong Zhao en zijn collega-schilders, tijdens een spaarzaam pauzemoment, naar Lust for Life (1956). In deze film van Vincente Minnelli kruipt Kirk Douglas in de huid van Vincent van Gogh. Ondanks de cultuur-, tijds- en oplageverschillen is het voor de Chinese schilders niet moeilijk mee te leven met hun getroebleerde collega. Voor de Westerse markt kopiëren ze aan de lopende band werken van Van Gogh en andere grote meesters en verdienen daar een schamel loon mee. Ze hebben net opdracht gekregen om 800 ‘Van Goghs’ te maken in 40 dagen voor hun …
Lees meer
Een rode driewieler
De Franse regisseur Michel Gondry werd door Apple gevraagd om een film te maken met een iPhone 7. Als promo voor de mogelijkheden van hun telefoon, maar ook voor Gondry is het een mooi uithangbord. Het resultaat is namelijk heel geslaagd. In het 11 minuten durende Détour probeert een verloren driewieler de weg terug te vinden naar het meisje dat hem verloor tijdens een vakantietrip met ouders en zus. Dat een film met een iPhone is gemaakt, is niet zo bijzonder. Vorig jaar draaide het met een iPhone 5S gemaakte Tangerine met succes op Sundance. De eerste volledig met smartphones …
Lees meer
Big Bad Pharma
Irène is een longarts bij het academische ziekenhuis van het Bretonse stadje Brest. Ze ontdekt een direct verband tussen een aantal verdachte sterfgevallen en het diabetesmedicijn Mediator. Ze gaat het gevecht aan tegen de ontwikkelaar, het farmaceutische bedrijf Laboratories Servier, om de waarheid aan het licht te brengen. Dat is de premisse van het Franse La fille de Brest, die op 13 juli in première gaat. De farmaceutische industrie is niet echt een inspirerend onderwerp voor films. De ontwikkeling van medicijnen duurt lang en is omgeven met veel geheimzinnigheid. Als het tot een conflict komt is dat vaak juridisch en …
Lees meer
De donkere kant van de utopie
In de filmcolumn van Macfan 126 ging ik zoek naar de ‘dark side’ van Apple. Het in aanbouw zijnde hoofdkantoor in Cupertino was daarin het ruimteschip waarin de anonieme medewerkers, als in de beste dystopische cinema, slaafs voldoen aan hun taken. De manier waarop er met dat altijd in het wit geklede arbeidersleger werd omgegaan, heeft in die vergelijking iets retro-futuristisch. Het leek eerder op Brave New World dan op de huidige social-mediamaatschappij. Maar nu is er een film die wel een eigentijdse en tegelijk angstaanjagende blik op zo’n ecosysteem van duizenden met elkaar verbonden medewerkers biedt. Op 11 …
Lees meer
Totale controle?
Apple heeft haar eerste film uitgebracht. Op 16 december 2016 ging 808: The Movie in première op Apple Music. Daarnaast is de documentaire over de geschiedenis van de legendarische drumcomputer Roland TR-808 ook te koop op iTunes. De film werd al in oktober 2014 aangekondigd en ging in 2015 ook kort draaien, op het SXSW festival, maar de wereldwijde release liet wat langer op zich wachten. Het zal alles te maken hebben met de plannen die Apple heeft voor Apple Music, met de integratie van audiostreams, podcasts, radio, eigen tv-programma’s en dus ook exclusieve films en documentaires. Het is een …
Lees meer
Dubbelcarrière
De beide Steve’s hadden een duidelijke rolverdeling: Wozniak voor de techniek, Jobs voor de rest. De knuffelbare nerd Wozniak was zelf de eerste om toe te geven dat hij geen verstand had van sales, marketing en leiding geven. Jobs was ervan overtuigd dat hij alles eigenlijk beter kon dan iemand anders. Hij was de regisseur die het liefst ook alle rollen speelde, het scenario schreef, de camera hanteerde, de film monteerde en het eindproduct in de markt zette. In de filmwereld was de rolverdeling ook lang duidelijk. Producenten produceren, regisseurs regisseren, acteurs acteren, schrijvers schrijven,.. Je snapt het wel. Althans, …
Lees meer
Coming Out
‘It’s among the greatest gifts God has given me.’ Met deze uitsmijter kwam Apple CEO Tim Cook publiekelijk uit de kast in oktober 2014, in een ingezonden brief op de website van Bloomberg Businessweek. Cook voegde eraan toe dat hij er trots op was om homoseksueel te zijn. De Apple baas zegt dat hij geen activist is maar dat hij er zich bewust van is dat zijn positie hem unieke kansen biedt iets te betekenen voor de LGBT gemeenschap. Een echte verrassing was zijn coming out niet maar toch betekent het nog steeds veel als een bekendheid zijn of haar …
Lees meer
Neo-futurisme
Er staat een onaf ruimteschip in Cupertino, Californië. Als een afgeplatte Death Star in aanbouw, stil op de grond in plaats van stationair draaiend in de ruimte. Apple’s nieuwe hoofdkantoor Campus 2 is een gigantische schijf met een omtrek van bijna twee kilometer en een vloeroppervlak van 260.000 vierkante meter. Ruim 13.000 medewerkers moeten hier straks een werkplek vinden, er komt een fitnesscentrum dat geschikt is voor 20.000 mensen en in het restaurant kunnen 2100 gasten tegelijk eten. Ook de kosten zijn duizelingwekkend: die zouden op zo’n 5 miljard dollar liggen. De vele enorme glazen wanden en het ronde design …
Lees meer
Wondermachine
In Independence Day (1996) wordt de invasie van de Aarde gestopt door een virus dat computergeek Jeff Goldblum naar het moederschip weet te uploaden. Dat virus schakelt het krachtschild uit waardoor gevechtsvliegtuigen het schip weten te vernietigen. Goldblum doet dit met een Powerbook 5300. Dat een besturingssysteem van een ruimteschip met een doorsnee van 500 kilometer en dat technologisch superieur is aan dat van de aardse wetenschap door een eenvoudige laptop gehacked kan worden, lijkt belachelijk. Op 23 juni komt de nieuwe Independance Day in de bioscopen. In Resurgence gaat het opnieuw over een buitenlandse invasie die door een handvol …
Lees meer
De nerd als held
De afgelopen jaren heeft Steve Jobs maar liefst twee biografische films én een eigen documentaire gekregen: Jobs (2013), Steve Jobs (2015) en Steve Jobs: The Man In The Machine (2015). Dat een computerheld een eigen film krijgt, is een bijzondere ontwikkeling. Drie al helemaal. De computer en zijn bestuurder hebben het lang zwaar gehad in films, maar er is de afgelopen dertig jaar veel veranderd. Toen een computer nog de ruimte innam van een huiskamer, was er in film nauwelijks aandacht voor diegenen die het ding konden bedienen. Sterker nog, de apparaten vormden vooral een gevaar waar niemand de …
Lees meer
Inleiding Synchronicity op Imagine 2016
Op filmfestival Imagine heb ik inleidingen gehouden bij Embers en Synchronicity. Die stonden geprogrammeerd bij een verzamelonderdeel met postapocalyptische films. Voor Embers heb ik het verhaal uit het hoofd gedaan maar voor de tweede heb ik het toch uitgeschreven. Films maken kost veel geld en dat geldt zeker voor science fiction. Soms ontsnapt een filmmaker aan die ijzeren wet en weet met een bescheiden budget toch een film af te leveren die eer weet aan te doen aan SF elementen als virtual reality, dystopie, tijdreizen en ‘niet van deze wereld zijn’. Maar dan moet je basisidee ook heel sterk zijn. Twee …
Lees meer
Lilith
Ik was gisteren te gast bij Den Haag FM. Voor het programma Woordenrijk besprak ik daar een werk uit Galerie Barbette. Ik koos voor het werk Lilith van de Haagse kunstenaar Floris Duijvestein. Indrukwekkend groot en erotisch is het, heel anders dan de Lilith die ik al kende. De Prerafaëlitische schilder Dante Gabriel Rossetti maakte in 1866-1868 namelijk een versie waarin ze veel enigmatischer is en eerder platonische dan vleselijke liefde uitstraalt. Rossetti maakte ook een sonnet bij het werk. In de uitzending praat ik over Lilith en lees in het sonnet van Rossetti voor.
Lees meer