Portfolio
Pagina 3/15
De puzzel van Roger Penrose
In mei 1971 maakte Escher zijn laatste vlakverdeling, een tekening in Oost-Indische inkt en waterverf van een figuurtje dat hij zelf een ‘spookje’ noemde. Het was de laatste in een lange serie in schriften gemaakte vlakvullingen, maar het was ook in een ander opzicht een opmerkelijke tekening. In 1962 was de Britse wiskundige Roger Penrose […]
Lees meer
Een bevrijdende tentoonstelling
Van 5 tot 31 mei 1955 was er in het Stedelijk Museum in Amsterdam een tentoonstelling te zien onder de naam Kunstenaars herdenken 5 mei. Deze viel samen met de eerste nationale herdenking, 5 mei 1955 was namelijk het voor het eerst dat Bevrijdingsdag als nationale feestdag in Nederland werd gevierd. De tentoonstelling was een […]
Lees meer
Een bitterzoete plek
Op 30 mei gaat Ahlat Agaci (The wild pear tree) in première, de nieuwe film van Nuri Bilge Ceylan. De regisseur, producent en scenarist levert het ene na het andere meesterwerk af en weet in zijn eentje de waardigheid van de Turkse samenleving overeind te houden in het Erdogan-tijdperk. In zijn nieuwe film keert aspirant-schrijver Sinan […]
Lees meer
Escher op school
In april 1952 werden er 400 afdrukken gemaakt van de litho Tegenstelling (Orde en chaos). Machinaal, vanwege de enorme oplage, maar wel onder toeziend oog van Escher. Het was een opdracht van de VAEVO (Vereniging tot bevordering van het Esthetische element in het Voortgezet Onderwijs) die de prenten zou verspreiden over scholen in Nederland. Op […]
Lees meer
Het Brexit labyrint
Sinds het Brexitreferendum op 23 juni 2016 is het Verenigd Koninkrijk in een constante staat van verwarring over de toekomst van de natie en de relatie met het Europese vasteland. Afgelopen vrijdag was het B-day maar zelfs die keiharde deadline werd niet gehaald. Theresa May, de Britse premier die alles in goede banen had moeten […]
Lees meer
Gottfried Wilhelm Locher
Op 23 maart 1908 werd Gottfried Wilhelm Locher geboren, een man wiens naam bij het grote publiek nauwelijks bekend is, maar die wel van enorm belang is geweest voor de nalatenschap van M.C. Escher. Locher had er al een glansrijke carrière in de antropologie op zitten, toen hij een aantal belangrijke bijdragen leverde aan die […]
Lees meer
Het verkiezingscircus
In Macfan 123 (maart/april 2016) had ik het over tech-CEO’s die geen afstand kunnen doen van de macht. En als het al gebeurt, is er meestal al lang een kroonprins in beeld die geruisloos de troon mag overnemen. Dat is op zich best logisch maar het ontneemt het publiek wel van een debat over de […]
Lees meer
Verhuizing naar Baarn, 1941
Op 20 februari 1941 verhuisden Maurits en Jetta met hun drie kinderen naar de Nicolaas Beetslaan in Baarn. Sinds 1925 had het paar in het buitenland gewoond. De eerste jaren woonden het stel in Rome, waar George en Arnold geboren werden. In de zomer van 1935 betrokken ze een woning in het Zwitserse Château-d’Oex en in […]
Lees meer
Het Witte Huis
In oktober en november 1954 vond de eerste solotentoonstelling van Escher plaats in de Verenigde Staten, in de Whyte Gallery in Washington. Het initiatief daartoe werd genomen door de Amerikaan Charles Alldredge, die fan en verzamelaar was geworden na het lezen van artikelen over Escher in Time en Life in 1951. De twee begonnen een […]
Lees meer
50 jaar ‘De Grafische’
Ter gelegenheid van het vijftigjarige bestaan van de vereniging tot bevordering van de grafische kunst ‘De Grafische‘ werd in februari 1962 in het Stedelijk Museum een grote tentoonstelling gehouden. Escher was er natuurlijk bij, net als zijn vriend Gerd Arntz en vele andere grafische collega’s. Het was bepaald niet voor het eerst dat de grafici […]
Lees meer
Vliegende vissen, vogels en bootjes in Haarlem
Van alle thema’s en onderwerpen waarop Escher zich in zijn carrière had geworpen is er een die er wat hem betreft boven uit stak: de regelmatige vlakverdeling. Hij heeft werkelijk talloze experimenten uitgevoerd om de vele manieren te onderzoeken waarop een vlak gevuld kon worden met patronen van geometrische vormen. Dat deed hij in de […]
Lees meer
Toverspiegel
De bevrijding van mei 1945 werkte verlossend voor alle Nederlanders die geleden hadden onder vijf jaar Duitse bezetting. De euforie was enorm, ook bij Maurits Escher. Geheel tegen zijn gereserveerde aard in stond hij op 7 mei te juichen op de Brink waar duizenden Baarnaars samen waren gekomen. Na jaren van gedwongen onthouding wierpen hij […]
Lees meer
De Kultuurkamer
De bladzijde voor de eerste week van januari 1942 vulde Escher niet met afspraken maar met een lijstje. Hij noteerde voortdurend lijstjes in zijn agenda, van boodschappen en treintijden tot lijsten van verkocht werk en het gewicht van hemzelf en zijn gezin, maar dit was een heel bijzonder lijstje. Het bevatte de namen van de […]
Lees meer
Zwarte lijst
Wat is de overeenkomst tussen een iBook, een eMac, een Macintosh II, een iPod shuffle en een iPhone 5? Het zijn allemaal voorbeelden van producten die door Apple officieel met pensioen zijn gestuurd. ‘Obsolete‘ noemen ze dat, in niet al te subtiele bewoordingen. De techreus houdt het allemaal overzichtelijk bij in een online te raadplegen […]
Lees meer
De werelden van M.C. Escher
Onder dezelfde titel als de overzichtstentoonstelling in 1968, werd op 23 november 1971 het boek De werelden van M.C. Escher gelanceerd in het Haagse Gemeentemuseum. Op 10 december ontving de kunstenaar zelf het eerste exemplaar in het Rosa Spier Huis in Laren*. Voordat hij dit deed was al duidelijk dat het boek een enorm succes […]
Lees meer
Gerd Arntz
Op 4 december 1988 overleed de grafisch ontwerper Gerd Arntz. Hij was een van Eschers beste vrienden. Met zijn karakteristieke stijl als graficus was Arntz een buitenstaander onder zijn vakgenoten. Net als Escher. Beide ‘buitenstaanders’ waardeerden elkaars werk. De twee onderhielden jarenlang een briefwisseling waarin ze ervaringen en ideeën uitwisselden en elkaars werk becommentarieerden. Ook […]
Lees meer
Oulipo
Op 24 november 1960 werd de schrijverswerkplaats Oulipo opgericht. Het staat voor ‘Ouvroir de Litterature Potentielle‘ ofwel de ‘Werkplaats voor Mogelijke Literatuur’. Het is een los verband van Franstalige schrijvers en wiskundigen die literaire werken maken die aan bepaalde voorwaarden of beperkingen onderhevig zijn. Het gebruik van dit soort beperkingen was niet nieuw (schrijvers als […]
Lees meer
Niet te filmen
In een eerdere column had ik het al over Apple als filmproducent. Langzaamaan begint dat plan vorm te krijgen. Zo komt er een nieuwe versie van het door Steven Spielberg in de jaren 80 geproduceerde Amazing Stories, een film door sterregisseur J.J. Abrams en zijn er samenwerkingen aangekondigd met Battlestar Galactica en Star-Trek-producent Ronald D. […]
Lees meer
Escher versus de kunstkritiek
M.C. Escher mag tegenwoordig dan wel erg populair zijn bij zowel het grote publiek als bij de kunstkritiek, dat was zeker niet altijd zo. Door veel kunstliefhebbers en critici is hij zelfs jarenlang genegeerd. Zijn werk werd weggezet als decoratie en was hoogstens technisch goed gemaakt. Inhoudelijk had hij niets te melden. Die mening is […]
Lees meer
Da Vinci en Escher
Vanaf vandaag is Leonardo da Vinci te zien in het Teylers museum in Haarlem. Het is het eerste grote overzicht ooit van originele kunstwerken van Renaissance-kunstenaar Leonardo da Vinci (1452-1519) in Nederland. Teylers toont 33 tekeningen van de meester en evenveel werken van tijdgenoten. Da Vinci kon niet alleen prachtig tekenen en schilderen, hij is […]
Lees meer
Nederlands Film Festival | 1981 – 2017
Voor Cine.nl heb ik samen met George Vermij een tijdlijn gemaakt van de geschiedenis van het NFF.
Lees meer
Huizen in Rome
In oktober 1925 kan het jonge paar Maurits en Jetta eindelijk beginnen met het inrichten van hun eerste eigen woning. Het is de bovenste verdieping van een huis dat nog in aanbouw is, in een nieuwe buurt op de hellingen van de Monteverde. Het huis aan de Via Alessandro Poerio 100 was schitterend gelegen en […]
Lees meer
De grote golf van Hokusai
Op 23 september 1957 keerde Escher terug in Amsterdam van een zeereis met het vrachtschip s.s. Luna. Tegen die tijd was Escher al lang verslaafd aan het reizen op vrachtschepen en hij greep elke kans aan om zo’n reis te boeken. Zo dobberde hij in augustus en september 1957 zeven weken lang op de Middellandse […]
Lees meer
De boksring van het leven
In Journeyman (première op 6 september) stort bokser Matty Burton na zijn laatste gevecht ineen en ziet zijn leven in duigen ziet vallen. Deze film over het einde van een bokscarrière en de nasleep ervan is een bijzondere variant op een genre dat een niche had kunnen zijn, net als de voetbal-, tennis- of honkbalfilm, […]
Lees meer