Afgelopen januari overleden binnen een week tijd de twee laatsten van een generatie buitenlandcommentatoren die vroeger, in dienst van een omroep, hun visie op de wereldpolitiek gaven. Karel Roskam deed dat voor de VARA vanuit een linkse ideologie, en de drie dagen eerder overleden Henk Neuman sprak bij de KRO vanuit een katholieke achtergrond. Andere commentatoren van diezelfde generatie waren Paul van ’t Veer (ook VARA), Anton Constandse (VPRO) en G.B.J. Hiltermann (AVRO). Na hun afscheid van de omroepen werden de plaatsen van deze commentatoren niet meer ingevuld door anderen. Met het aflopen van de Koude Oorlog verdween de behoefte aan een visie van één man op de wereld. Zeker de doorbraak van het internet een paar jaar later maakte het concept in razend tempo achterhaald. De generatie die nu opgroeit, kan zich waarschijnlijk niet meer voorstellen dat er ooit mannen waren die eens per week via tv of radio vertelden wat je, vanuit een bepaalde achtergrond, moest denken van wat er in de wereld aan de hand was. Mensen gaan nu zelf op zoek naar hun informatie en hebben daarbij geen behoefte aan een opgedrongen mening. Zo lijkt het althans.
De zuilen mogen dan verdwenen zijn, de behoefte van de mens om zich met gelijkgezinden te omringen is niet minder geworden. De zuilen zijn vervangen door websites, blogs, Twitter en allerlei soorten communities. Waar een luisteraar of kijker vroeger instemmend knikte als Roskam of Neuman zijn mening over de toestand in het Midden-Oosten gaf, zal een ‘reaguurder’ op GeenStijl hetzelfde doen bij een post van Prof. Hoxha of Brusselmans. Het verschil is dat de frequentie waarmee meningen de wereld ingeslingerd worden enorm is toegenomen, en dat bezoekers zelf in tekst in kunnen stemmen met de gedropte mening. En dat doen ze dan ook massaal. Ze tuimelen over elkaar heen om te bevestigen wat eerder al is gezegd. Een mogelijk tegengeluid wordt daarbij met veel verbaal geweld de kop ingedrukt. Het wereldwijde web bevat miljarden pagina’s, maar het aantal authentieke meningen is op één hand te tellen. In die zin is er sinds de dorpspomp en ‘De toestand in de wereld’, door mr. G.B.J. Hiltermann (zondagmiddag om 1 uur) weinig veranderd.
We hopen natuurlijk dat dit NAi blog niet alleen goed zal zijn voor de nodige scherpe meningen, maar vooral dat het zal uitgroeien tot een platform voor discussie. Ik denk dat juist in deze tijd, waarin aan alle kanten wordt geroepen dat de architectuur in crisis is, behoefte is aan een brede dialoog. Het NAi heeft deze het afgelopen najaar al aangezwengeld met het verschijnen van het boek ‘Architectuur als Noodzaak – Nederlandse ontwerpen voor de toekomst‘, en de reizende tentoonstelling die sinds 20 februari in Rotterdam te zien is. De lezingen en debatten die over het onderwerp georganiseerd worden zullen de discussie verder voeden. Ik heb goede hoop dat de meningen die over een zo breed onderwerp als dit verkondigd zullen worden, fysiek en op dit blog, voldoende uiteen zullen lopen om de term ‘brede discussie’ te rechtvaardigen.