De Italiaanse fotograaf Giovanni Troilo moet de prijs die hij won bij de World Press Photo weer inleveren. Hij won met ‘La Ville Noir – The Dark Heart of Europe’, zijn fotoserie over de Belgische stad Charleroi. Nu blijkt dat hij een van de foto’s in de Brusselse voorstad Molenbeek maakte, zestig kilometer verderop.
World Press Photo zegt dat de fotograaf zich niet aan de regels van de wedstrijd heeft gehouden. Troilo bekende in een telefoongesprek dat een van de foto’s inderdaad in Molenbeek is gemaakt. De jury besloot hem daarop te diskwalificeren. Troilo moet zijn prijs inleveren omdat hij heeft gelogen. Het is de stok waarmee de jury hem kon slaan. Maar het feit dat een van de foto’s ergens anders is gemaakt vertroebelt de zaak nogal. Niet de locatie maar de mogelijke manipulatie van het onderwerp is het discussiepunt in de fotografiewereld.
De fotoreeks lag al langer onder vuur omdat foto’s deels geënsceneerd zouden zijn. Troilo wilde een beeld schetsen van het industriële verleden van de voormalige industriestad in Wallonië. De burgemeester van Charleroi sprak in een brief over de serie als een “vervalsing van de werkelijkheid die nadelig is voor de stad”.
Parkeerseks in Charleroi. Foto: Giovanni Troilo
Zo ontstond er ophef over een foto van een paar dat seks heeft in een geparkeerde auto. Het bleek te gaan om de neef van Troilo en diens vriendin. De fotograaf zou ze zelf gevraagd hebben om te gaan vrijen, belicht door een zaklamp die Troilo zelf in de auto plaatste. Seks in een geparkeerde auto is een lokaal gebruik in Charleroi.
Op de foto die in Molenbeek is gemaakt ligt de kunstenaar Vadim Vosters naakt op een tafel in zijn studio, omringd door naakte vrouwen en gekostumeerde mannen. Vosters liet zich inspireren door een schilderij. Om welk schilderij het gaat is niet bekend, maar het beeld doet denken aan Rembrandt’s De anatomische les. Het ensceneren als zodanig bleek voor World Press Photo niet het probleem, omdat datgene wat op de foto te zien is toch wel gebeurd zou zijn. Bij de vrijpartij en het portret van Vosters was dit volgens de jury het geval. Die houding kwam de organisatie op veel kritiek te staan. Veel fotojournalisten stellen dat het woord ‘Press’ in de naam garant moet staan voor feiten. Manipulatie en enscenering is iets waar fotojournalisten zich verre van moeten houden.
Volgens de New York Times heeft World Press Photo directeur Lars Boering gezegd dat de jury twintig procent van alle inzendingen die de finaleronde haalden gediskwalificeerd had. Dit vanwege de enorme hoeveelheid digitale manipulatie die ze tegen kwamen. “The jury was really shocked.” Juist omdat die jury zo streng was in het uitsluiten van gemanipuleerde beelden deed de winst van Troilo veel stof opwaaien. De teneur: Troilo is een prima portret- of artistiek fotograaf maar met journalistiek heeft het niets te maken.
De organisatie laat in een reactie weten dat ze het debat over de definities van persfotografie, fotojournalistiek en documentairefotografie op een hoger plan wil tillen. Daarom organiseert World Press Photo een discussie over beeldintegriteit en de beroepsethiek van fotografen tijdens de Awards Days op 24 en 25 april in het Compagnietheater Amsterdam.
De prijs voor beste foto gaat ondertussen naar Giulio di Sturco, ook een Italiaan, voor zijn serie Chollywood, over het maken van een Chinese tv-serie.