Lange recensies
Pagina 3/4
Thirteen Conversations About One Thing
Toeval bestaat niet. Kleine gebeurtenissen kunnen onvoorziene en dramatische gevolgen hebben. Tijd is geen rechte lijn, maar een moeras van onzekerheden waarin het makkelijk verdwalen is. Voorbijgangers op straat zijn met elkaar verbonden zonder dat ze het door hebben, als atomen in een scheikundig experiment. Dit soort inzichten vormen een vruchtbare voedingsbron voor filmmakers, getuige films als Blind Chance, Lola rennt, Short Cuts, Magnolia, Sliding Doors, 21 Grams, Amélie. De lijst is lang. Jill Sprechers Thirteen Conversations About One Thing (2001), dat in ons land de bioscoop niet haalde, heeft echter een geheel eigen kijk op dat ongrijpbare fenomeen waar toch iedereen naar op zoek is: geluk. En alles eromheen: …
Lees meer
Wise Blood
Wise Blood (1979) is gebaseerd op de gelijknamige roman van Flannery O’Connor. Regisseur John Huston was duidelijk begaan met zijn bronmateriaal, maar de resulterende film is nogal onevenwichtig. Door de intense vertolking van Brad Dourif en de ambitie waarmee Huston zich op het project heeft geworpen is Wise Blood toch een fascinerende ervaring. ‘I don’t have to run away from anything because I don’t believe in anything.‘ Hazel Motes (Brad Dourif) gebruikt deze zin als een soort mantra als hij ronddwaalt door Taulkinham, een fictieve stad in de Amerikaanse Bible Belt. Opgegroeid in een van religie doordrenkte omgeving, met aan de basis zijn fanatieke …
Lees meer
Genrefilmer bij uitstek: Hideo Gosha
Akira Kurosawa’s Seven Samurai (1954) is voor velen het archetype van de samuraifilm. Ook zijn andere chambara-films behoren tot de canon van dit Japanse genre. Voor veel Westerse kijkers is Kurosawa zelfs de enige naam waarmee ze bekend zijn. En dat terwijl hij slechts een van de vele regisseurs was die zich aangetrokken voelden tot de Japanse feodale tijd, de flitsende zwaardgevechten die erbij hoorden en de strikte codes die de samurai hanteerden. Kurosawa zien als enige vertegenwoordiger van het genre is John Ford …
Lees meer
IFFR 2009
Een overzicht van de films die ik gerecenseerd heb. Dus niet alles wat ik gezien heb. Dat aantal zal rond de 30 liggen. The Storm (Bahoz) Kazim Öz • Turkije, 2009 Als Cemal zijn toegangsexamen voor de universiteit heeft behaald, begint hij aan een lange reis van zijn afgelegen geboortedorp Tunceli naar het drukke Istanbul. Hij kijkt zijn ogen uit maar stort zich ook met fanatisme op zijn economiestudie. Al snel wordt hij benaderd door een groep politiek bewuste studenten die merken dat Cemal net als zij uit Koerdistan komt. Met veel bravoure trachten ze het ideaal van een vrij Koerdistan levend te …
Lees meer
Cargo 200
Hoewel er meer gegadigden zijn voor de beste Russische film van 2007, lijkt de nieuwe film van Alexei Balabanov nauwelijks concurrentie hebben voor meest controversiële. Cargo 200 is een nietsontziend pamflet over de dood van de Sovjet-Unie, en biedt een rauw tegenwicht aan de nostalgische gevoelens jegens communistische regimes die nu, twintig jaar later, weer de kop opsteken. Het Rusland van begin jaren tachtig werd gekenmerkt door verwarring, desillusie en een toenemende scepsis over de mogelijkheden van de communistische heilstaat. De invasie van Afghanistan was een wanhopige poging van een uitstervend regime om de oude glorie van het communisme te herstellen in een buurland …
Lees meer
The Assassin
De aankomst van vier Amerikaanse fregatten voor de kust van Japan in juli 1853 was een cruciaal moment in de Japanse geschiedenis. Admiraal Matthew Perry bracht een brief van de Amerikaanse president, die Japan met klem verzocht zich open te stellen voor buitenlandse handel na drie eeuwen vreedzame afzondering van de wereld. De pragmatische aanhangers van het shogunaat in Edo gingen in op deze Amerikaanse diplomatie zonder eerst in overleg te zijn getreden met de keizer. De shogun vaardigde executiebevelen uit tegen eenieder die tegen deze toenadering was. De aanhangers van de keizer in Kyoto begonnen op hun beurt een …
Lees meer
Harakiri
Na het uiteenvallen van zijn clan arriveert de ronin Hanshiro Tsugumo bij het landhuis van daimyo Lyi. Hij smeekt zijn clanhoofd Saito om op de binnenplaats seppuku (rituele zelfmoord) te mogen plegen, maar deze verdenkt hem ervan op zoek te zijn naar liefdadigheid. Tsugomo lijkt echter vastbesloten, maar wil eerst zijn levensverhaal vertellen. Masaki Kobayashi’s Harakiri (1962) is een keiharde aanklacht tegen autoritaire machtsstructuren en tegen een door archaïsche erecodes beheerste samenleving. Tijdens het Tokugawa-shogunaat (1630-1867) werd Japan geregeerd door daimyo’s, feodale heersers die weer onder controle stonden van het centrale shogunaat in Edo. Daimyo’s hadden samoerai in dienst, strijders die volgens een strikte erecode (bushido) leefden en met handen …
Lees meerCamera Japan 2008
Het derde Camera Japan-festival geeft een goede indruk van de culturele ontwikkelingen in Japan. Ook deze keer vormde film de hoofdmoot van het programma. Daarnaast kwamen ook dans, muziek, kunst, architectuur en literatuur aan bod. De exposities in museum Boijmans van Beuningen en galerie Roodkapje lopen nog, en er volgen nog een architectuurlezing en workshops. Er volgt nog een tour met een selectie van het filmprogramma door Amsterdam, Den Haag, Utrecht, Maastricht, Leiden, Breda, Dordrecht en Brussel. Contrast gecorrigeerd Wings of Defeat Risa Morimoto, 2007 De documentaire Wings of Defeat belicht een van de meest notoire en minst begrepen aspecten van de …
Lees meer
3:10 to Yuma
3:10 to Yuma, James Mangolds verfilming van de psychologische krachtmeting tussen de charismatische outlaw Ben Wade (Russell Crowe) en de naar respect zoekende familieman Dan Evans (Christian Bale), is een uitstekende remake van een al even sterke western uit 1957 over mannelijkheid, vaderschap en eer. De onfortuinlijke rancher Dan Evans bezit een stuk land dat erg gewild is door de plaatselijke grootgrondbezitter Hollander, omdat de nieuwe spoorweg daar binnenkort doorheen komt. Het lukt Evans niet om Hollander en diens handlangers van zich af te houden en hij voelt dat hij het respect van zijn vrouw en twee zonen verliest. De charismatische maar meedogenloze outlaw …
Lees meer
SherryBaby
Het interieur van een bus, de troosteloze buitenwijken van New Jersey, kringelende sigarettenrook en gestaag vallende regen. Het wrange realisme van de openingsscenes zet de toon voor het verhaal dat volgt. Sherry Swanson (Maggie Gyllenhaal) komt net uit de gevangenis na drie jaar vastgezeten te hebben. Ze is een voormalig heroïneverslaafde en moet die demonen van zich af weten te houden om haar dochter Alexis voor zich te kunnen winnen. Sherry had vóór haar gevangenschap al geen aandacht voor haar dochter, en die is dan ook volledig van haar vervreemd. Haar goedbedoelende broer Bobby en diens vrouw Lynette hebben Alexis …
Lees meer
Estomago. A Gastronomic Story
Op een dag kreeg regisseur Marcos Jorge van schrijver Lusa Silvestre enkele van diens ongepubliceerde korte verhalen toegezonden, die allemaal rond eten draaiden. Het verhaal getiteld Presos pelo estômago, (Gevangen door de maag) over een man die in de gevangenis het respect van zijn celgenoten verdient door voor hen te koken, beviel hem onmiddellijk. Maar het verhaal was te kort om er een scenario voor een lange speelfilm van te maken en daarom verzonnen ze samen een tweede verhaallijn. Het resultaat van die samenwerking is een heerlijke fabel over macht, seks en vooral eten. Raimundo Nonato (João Miguel) stapt in Sao Paulo …
Lees meer
Mongol
Kazachstan moest wat doen. De natie voelde zich gekleineerd en voor gek gezet door Sacha Baron Cohen met zijn Borat: Cultural Learnings of America for Make Benefit Glorious Nation of Kazakhstan. En wie is er beter geschikt om de grootsheid van het land te benadrukken dan haar beroemdste zoon, Genghis Khan? Genghis Khan was de stichter van het Mongoolse rijk, het grootste aaneengesloten gebied onder een heerser uit de geschiedenis. Hij veroverde meer gebieden dan welke andere leider ook, vergeleken bij hem is Alexander de Grote een kleine speler. Mongol richt zich echter voornamelijk op de vroege jaren van Temujin (zijn geboortenaam), …
Lees meer
Waar gehakt wordt vallen spaanders: The Dirty Harry Collection
Met de release van Dirty Harry in 1971 werd ook een van de meest memorabele karakters uit de filmgeschiedenis gelanceerd. Deze Harry Callahan, gewapend met zijn trouwe .44 Magnum, was het filmische antwoord op een veranderende samenleving die geteisterd werd door stijgende criminaliteit. Clint Eastwoods vertolking van de zwijgende Callahan, die vooral goed was in intimiderend staren en het afleveren van memorabele oneliners, bleek een soort verlenging van zijn karakter in de westerntrilogie van Sergio Leone. Dirty Harry kreeg vier vervolgfilms en werd …
Lees meer
Voleurs de chevaux
In een onbestemd gebied, ergens in Oost-Europa, wordt een jongen ingesmeerd met modder door zijn oudere broer. Het jaar is 1856. Ze sluipen richting rivier, waar twee jonge mannen naakt aan het stoeien zijn. Hun paarden staan langs de stroom; de broers lokken deze niet zonder moeite mee. De daad wordt te laat opgemerkt door de twee zwemmers: de broers zijn er vandoor, en de eersten rest niets dan het uiten van hun frustraties. Het eerste deel van Voleurs de chevaux (2007) volgt de broers Jakub en Vladimir, wezen die zich aanmelden bij de kozakken om te ontsnappen aan honger en kou. Zodra ze zijn gerekruteerd ondervinden …
Lees meer
Tellen de oude Franse meesters nog mee?
Claude Chabrol (1930) en Bertrand Blier (1939) gaan al lang mee en het is veilig om te stellen dat hun beste werk achter ze ligt. Maar ondanks de afnemende relevantie van hun films lijkt het te vroeg om ze daadwerkelijk met pensioen te sturen. Thematisch blijven ze zichzelf trouw en het geeft nog steeds voldoening parallellen te trekken met hun andere films. Wie weet zit er nog een meesterstuk tussen. Het hart van Blier loopt overigens meer gevaar als hij door gaat, mits hij films blijft maken met de immer ravissante Monica Bellucci. L’ivresse de Pouvoir Claude Chabrol was een …
Lees meer
The Caine Mutiny
The Caine Mutiny is een film met veel gezichten. Oorlogsfilm, rechtbankdrama, politiek pamflet en liefdesgeschiedenis. Deze samenwerking tussen Stanley Kramer en Edward Dmytryk, naar de Pulitzer-prijswinnende roman van Herman Wouk, overtuigt op bijna alle fronten. De jonge en onervaren marine-officier Willis Keith (Robert Francis) wordt op de Caine gestationeerd, een aftandse en afgeragde mijnenveger die al veel oorlogsactie heeft meegemaakt. Om Keith wat wegwijs te maken laat de kapitein hem rondleiden door twee collega-officieren: het rechtdoorzeetype Maryk (Van Johnson) en de cynische schrijver Keefer (Fred MacMurray). Als er een nieuwe kapitein wordt toegewezen aan de Caine reageert Keith enthousiast. Deze Queeg …
Lees meer
Wristcutters: A Love Story
De melancholieke Zia (Patrick Fugit, Almost Famous) maakt zijn apartement grondig schoon. Niet omdat hij iemand verwacht, maar zijn zelfmoordplek moet netjes zijn. Hij snijdt zijn polsen door omdat hij teveel verdriet heeft over zijn ex. Na zijn dood blijkt Zia bij Kamikaze Pizza te werken, hij hangt rond in kroegen, en speelt pool onder het genot van een “Love will tear us apart” zingende Ian Curtis. Dit is zijn post-mortem wereld, waar zelfmoordenaars in een eigen kaal universum wonen, en waar alles net een paar slagen viezer en kleurlozer is. De suïcidalen draaien er in hun sociale contacten niet …
Lees meer
Across the Universe
Engelse jongen trekt naar de VS, ontmoet Amerikaans meisje, ze worden verliefd, meisje radicaliseert in de studentenprotesten rondom Vietnam, jongen raakt vervreemd van haar, jongen keert terug naar Liverpool, jongen komt niet over haar heen en gaat terug, ze ontmoeten elkaar weer bij een dakconcert, jongen zingt “All You Need Is Love“, eind goed al goed. Zo, nu weten we het plot van Across the Universe. Maar dat doet er dan ook nauwelijks toe, het gaat om de muziek. Beatles muziek! De iconische songs van Lennon en McCartney vormen de motor achter het verhaal, en stuwen de personages voort door de …
Lees meer
The Human Condition
“Het is niet mijn fout dat ik een Japanner ben – en tegelijkertijd is juist dat mijn grootste fout.” Het zijn de woorden van Kaji, protagonist in Masaki Kobayashi’s The Human Condition (Ningen no joken). Maar het citaat zou ook uit de mond van de regisseur kunnen komen. The Human Condition duurt in totaal ruim 9 (!) uur en kostte vier jaar om te maken, omdat productiemaatschappij Shochiku dwars lag en Kobayashi de heersende conservatieve krachten in het Japan van de jaren vijftig tegen zich had. Het resultaat kan worden gezien als een totaal uit de hand gelopen vorm van persoonlijke boetedoening. De film …
Lees meer
Import Export
“Der Mensch ist ein Wolf.” Deze levensfilosofie van regisseur Ulrich Seidl wordt zeer consequent en meesterlijk naar voren gebracht in Import Export, een film waarin twee jonge mensen op zoek zijn naar zichzelf en daarvoor door een grote berg rotzooi moeten waden. Tegelijk schetst Seidl een portret van een Europa dat op allerlei manieren de weg kwijt is, maar toch talloze immigranten trekt die daar juist een beter leven hopen te vinden. Zo belandt de Oekraïense Olga in een wereld waar menselijk contact is vervangen door relaties die gebaseerd zijn op machtsverhoudingen en waar seks als ruilmiddel dient. Pauli maakt de omgekeerde …
Lees meer
Heimatklänge
Jodelen? Het woord heeft niet bepaald een positieve connotatie, maar deze documentaire weet dat beeld totaal op z’n kop te zetten. De drie muzikanten die we in Heimatklänge leren kennen zijn weliswaar jodelaars, maar ze doen zulke speciale dingen met deze traditionele Zwitserse volkskunst dat je wel van ze moet gaan houden. Christian Zehnder gebruikt zijn stem als een instrument om een unieke geluidswereld te creëren. Hij is een onderzoeker, en heeft een grote drang om zijn positie als muzikant ter discussie te stellen en te definiëren. Zijn veelzijdigheid is indrukwekkend, en het is prachtig om te zien hoe hij tijdens een …
Lees meer
Het archetype van de anti-held: Humphrey Bogart op dvd
Onlangs verschenen bij distributeur Living Colour drie films met Humphrey Bogart op dvd. Bogart was op het witte doek het oertype van de harde jongen: de stoere vent die niet werd gehinderd door emoties, altijd alles onder controle leek te hebben en nergens voor terugdeinsde, maar af en toe toch een greintje mededogen liet zien. Hij was altijd zichzelf en het publiek dat in zijn topjaren naar zijn films ging wist wat hen te wachten stond: een keiharde en cynische overlever maar met een flinke dosis charisma. Het archetype van de anti-held die zowel gevoelig …
Lees meer
Stellet Licht
Stellet Licht begint met een hypnotiserend openingsshot van de zonsopkomst boven Chihuahua. Een fenomenaal begin, maar ook een illustratie van de technische bravoure waarmee regisseur Carlos Reygadas te werk gaat. Een illustratie van het ritme van de natuur waaraan de personages onderworpen zijn, en een directe verwijzing naar de bijbelse eerste dag in Genesis. En er was licht. Het verhaal speelt zich af binnen een Mennonietengemeenschap in Noord-Mexico. Johann bedriegt zijn vrouw Esther met een andere vrouw, Marianne. Hij is verliefd op beiden en wordt verscheurd door zijn botsende gevoelens. Een klein en bijna terloops plot, maar in de manier waarop …
Lees meer
IFFR 2008
Een overzicht van mijn stukken voor 8WEEKLY, de eerste keer dat ik met een perspas op het festival was. Hiervoor kocht ik gewoon kaartjes. Daardoor bleef het aantal beperkt tot zo’n 15 a 20 films. Nu ga ik daar flink overheen. Uiteindelijk zijn daar de onderstaande 11 stukken uitgekomen. El Otro (The Other) – Sturm und Drang Ariel Rotter • Argentinië/Frankrijk/Duitsland, 2007 Een zakenman wordt op een ochtend, na een lange busreis, wakker naast een dode mede-passagier. Diens dood inspireert hem om zijn eigen situatie, hoe goed die er op het eerste oog ook uitziet, met nieuwe ogen te bekijken. Zijn …
Lees meer