5/5 

Stel je een nabije toekomst voor waarin een groot deel van de mensheid onvruchtbaar is geworden, christelijke fanatici de macht grijpen in de nasleep van een burgeroorlog en een heel apparaat optuigen om een heilstaat te stichten waar de Bijbel met strenge hand regeert, alle media aan banden zijn gelegd en mensenrechten een echo uit een ver verleden zijn? Het is een inktzwart beeld dat in deze serie wordt geschetst, maar het is op prachtige wijze tot leven gewekt.

De serie is een verfilming van het gelijknamige boek van Margaret Atwood, uit 1985. De ooit Verenigde Staten zien hier veranderd in het land Gilead, het rijk van het kwaad. Voor ons als lezers en kijkers dan. De machthebbers, een soort IS kalifaat maar dan wonend in schitterende huizen waar constant een Bijbel binnen bereik ligt, zien dat uiteraard heel anders. De weinige vruchtbare vrouwen worden in de huizen van de machthebbers gehouden als bijzondere dienstmaagden in vuurrode mantels en witte kappen. In wat eufemistisch de ‘ceremony’ heet worden ze onderworpen aan geritualiseerde verkrachtingen door de meester des huizes. In de hoop op een kind dat het voortbestaan van de machtigen moet garanderen. De onvruchtbare echtgenotes dragen blauw, de huishoudsters (Martha’s) grijs en de Aunts zijn de toezichthouders die de handmaids met strenge hand aan sturen. Dan zijn er nog de Jezebels, vrouwen die geprostitueerd worden, en vele ondersteunende rollen als bewakers, dokters en chauffeurs die allen in dienst staan van de macht. Het systeem blijft intact door een schrikbewind waarbij elke afwijking van de norm wordt bestraft met een openbare executie of amputatie, of verbanning naar de ‘colonies’, strafkampen waar je jezelf dood mag werken.

De wrede logica van dit systeem wordt langzaamaan duidelijk. Je wilt voortdurend weg kijken omdat het zo gruwelijk is maar je wilt het ook zien. Dat doe ik door de ogen van June, die in Gilead ‘herboren’ is als Offred (‘Of Fred’m de naam van haar ‘eigenaar’). Elisabeth Moss kan als geen ander de twijfel, het ongeloof, maar ook de vastberadenheid laten zien van een vrouw die ooit een man, een kind, een baan en een leven had maar nu gevangen zit in een vreselijke situatie. Omdat ze zo sterk is en haar positie weigert te accepteren, blijft het kijken naar deze gruwelen zo boeiend.

The Handmaid’s Tale bevat veel gruwelijke scenes waarin mensen gemarteld, verkracht of vermoord worden om ze in het gareel te krijgen of te laten voldoen aan hun plicht. Dat maakt de serie vaak pijnlijk om te kijken maar het levert wel veel op. Een dystopie is zelden met zoveel overtuiging uitgewerkt.