Als een tweetrapsraket die nu echt vaart weet te maken, herintroduceerde hiphopgigant Jay-Z gisteren high-fidelity streamingdienst Tidal. Acht weken geleden kocht de rapper voor 56 miljoen dollar het Zweedse technologiebedrijf Aspiro, dat Tidal ontwikkelde. De dienst bestaat al sinds oktober 2014 maar leidde tot nu toe een sluimerend bestaan. Maar door de star power van Jay-Z weet hij Tidal in één keer op de voorgrond te plaatsen. Tot vreugde ook van een indrukwekkende verzameling sterren, die niet alleen bijna allemaal aanwezig waren bij de presentatie maar ook mede-eigenaar van de dienst zijn.
De lijst van artiesten die Jay-Z aan zich wist te binden is indrukwekkend. Zestien namen waaronder Beyoncé, Rihanna, Alicia Keys, Coldplay, Daft Punk, Arcade Fire, Kanye West, Madonna en Usher. Om de herlancering kracht bij te zetten, hebben de artiesten hun Twitterprofielen aangepast en twitteren ze onder de hashtag #TIDALforALL. Allen hebben 3% van de aandelen gekregen in ruil voor het leveren van exclusieve content.
Tidal is een streamingdienst die vergelijkbaar is met Spotify. Het verschil is dat het een hogere geluidskwaliteit biedt en twee keer zo duur is als de betaalde versie van Spotify: 19.99 (dollar of euro) tegenover 9,99 per maand. Gisteren werd echter bekend dat Tidal ook start met een goedkope versie: voor 9,99 biedt die een vergelijkbare geluidskwaliteit als Spotify. Spotify heeft daarnaast een gratis versie. Luisteraars kunnen onbeperkt muziek luisteren maar dat luisterplezier wordt dan wel onderbroken door reclame. Die luisteraars lijken daar niet mee te zitten: slechts een kwart van de 60 miljoen gebruikers heeft een abonnement. Tidal heeft geen gratis versie: alle gebruikers moeten betalen. Dat maakt het voor artiesten aantrekkelijk om deel te nemen omdat er financieel meer voor ze in lijkt te zitten. Ze vieren het in elk geval als een revolutie. Usher en Kanye West hebben het over “het tij keren en muziekgeschiedenis schrijven” en Jay-Z citeerde zelfs Bob Dylan’s protestsong The Times They Are A-Changin.
Imperium
Wat Tidal miste bij de lancering vorig jaar in de Verenigde Staten, Groot-Brittannië en Canada was star power. Dat maakt Jay-Z in een klap goed. In 2007 verkocht de muzikant/ondernemer zijn kledingmerk Rocawear voor 204 miljoen dollar. Hij heeft een eigen sportsmanagementbedrijf, hij bezit hotels en bars, is mede-eigenaar van basketballclub Brooklyn Nets en zijn mediamanagementbedrijf Roc Nation is een grote speler in de muziekbusiness. Nog steeds is hij bezig zijn imperium uit te breiden en alles wat hij aanraakt lijkt in goud te veranderen. Dat biedt hoop voor Tidal en voor de artiestenstal. Dat muzikanten weinig verdienen aan Spotify is een langgehoorde klacht maar het is niet alleen een kwestie van geld. Artiesten als Radiohead, Björk en Taylor Swift spraken zich al uit tegen het ‘gratis’ luisteren van muziek. Björk weigerde haar nieuwe album Vulnicura op Spotify te plaatsen en Swift verwijderde zelfs haar hele catalogus. Swift zal wél op Tidal te beluisteren zijn en Rihanna’s nieuwe single Bitch Better Have My Money staat ook alleen op Tidal. Spotify houdt vooralsnog vast aan de gratis versie. Die zou luisteraars over de drempel trekken om een betaalde en advertentieloze versie te nemen.
In de dure versie biedt Tidal muziek die in FLAC (1.400 kbps) gestreamd wordt. Spotify werkt met MP3’s. In de betaalde versie 320 kbps en de gratis versie beperkt zich zelfs tot 160 kbps. Voor alle drie geldt dat het gecomprimeerde (kleiner gemaakte) versies zijn van de originele bestanden. Bij het comprimeren van FLAC-bestanden gaan echter geen data verloren: het zijn zogenaamde lossless files. Bij comprimeren naar MP3 gaat er wel een hoeveelheid data verloren. Of dat verschil te horen is veroorzaakt veel discussie onder muziekliefhebbers en audiotechneuten. Het maakt in elk geval uit op welke apparatuur de muziek beluisterd wordt. De speakers van een laptop of een niet al te dure hoofdtelefoon zullen het verschil niet aan het licht brengen. Maar een goede versterker en speakers kunnen dat wel. Al blijft het heel persoonlijk. Neil Young lanceerde eerder dit jaar zijn Pono player en ook rond die speler woedt dit debat. In elk geval speelt hier een groot ‘kleren van de keizer’-element mee: door hard te roepen dat je het verschil hoort plaats je jezelf als luisteraar in het kamp van de kenners.
Beats Music en Apple
In de muziekstreamarena waarin Spotify zo lang het rijk alleen had, wordt straks gevochten door een heel roedel aan vechtende partijen. Zo is er nog een andere hiphopgigant die zich in de strijd gaat mengen. Dr Dre verdiende een vermogen met zijn ‘Beats by Dr. Dre’-hoofdtelefoons. In kwalititeitsvergelijkingen eindigen die steevast onderaan, maar toch worden ze massaal verkocht. Het merk is dan ook een gigantisch marketingsucces. Het heeft op dit moment 27 procent van de wereldwijde markt (met een omzet van 1,7 miljard euro in 2014) in handen. Maar Beats is niet alleen een hoofdtelefoonbedrijf. Het heeft ook de muziekstreamingdienst Beats Music en vooral die dienst trok vorig jaar de aandacht van Apple. Dr Dre verkocht zijn bedrijf voor 3,2 miljard dollar aan de elektronicagigant en trad er in dienst. Het gerucht gaat dat Apple en Dr Dre Beats Music later dit jaar zullen herlanceren, geïntegreerd met Apple’s muziekbibliotheek iTunes.
In die arena voegen zich vergelijkbare diensten als Deezer, Rhapsody, Google Music, Amazon’s Prime Music en Qobuz (de enige dienst die naast Tidal ook in FLAC streamt). Spotify voelt de hete adem van al die concurrenten in de nek en moet daarnaast afwachten of niet meer artiesten zich tegen ze gaan keren.