The Reader

Op een dinsdagmiddag naar het filmhuis in Gouda. Dat wordt een lege zaal dacht ik. Maar nee hoor, het was afgeladen. Vooral met gepensioneerden, maar toch. Indrukwekkend. Al schijnt het ook met een zekere AH actie te maken hebben, begreep ik later. The Reader is een verfilming van de succesvolle roman van Bernhard Schlink, en vertelt het verhaal van de relatie tussen Michael Berg en de 21 jaar oudere Hanna Schmitz. Ze leren elkaar kennen als hij 15 is en Hanna wordt Michaels eerste liefde.

Hij leest haar voor uit klassieke literatuur van oa Homerus, Tsjechov, Pasternak, Tolstoj. Zij luistert. De liefde duurt een zomer, maar dan is ze plotseling verdwenen. In 1966 wordt Michael ineens weer met haar geconfronteerd als hij als rechtenstudent getuige is van een proces tegen 6 vrouwen, die als lid van de SS kampbewaarsters waren in Auschwitz tijdens WOII. Hanna is een van hen.

Ik heb het boek niet gelezen dus heb geen mening over de interpretatie daarvan door de makers. De film is in elk geval nogal onevenwichtig. Dat komt vooral door de schetsmatige manier waarop de plot zich ontvouwt en waarmee scenes vaak in elkaar zitten. Alsof de screentime steeds tekort is om te vertellen wat er qua plot allemaal gebeurt. Zo ‘is’ de relatie tussen Hanna en Michael er ineens, en zo is ze ook weer verdwenen. En zo duiken er meer vrouwen in Michaels leven op waarvan je mijlenver kan zien dat ze in hem zijn geinteresseerd. Regisseur Stephen Daldry springt heen en weer in de tijd, van de volwassen Michael weer terug naar de jonge. Het proces tegen Hanna en de andere vrouwen heeft ook iets heel stunteligs, ondanks de vreselijke geschiedenis die er het onderwerp van is. Tegelijkertijd is dat de charme van de film: nergens is er een teveel aan sentiment, iets dat juist zo vaak het geval is rechtbankdrama’s of films die tijdens of in de nasleep van WOII spelen. De oorlog is hier een dreigende kracht op de achtergrond, die Hanna weliswaar voor haar leven getekend heeft maar waarin ze ook haar eigen keuzes heeft gemaakt. Dat ze nu ter verantwoording wordt geroepen is niet meer dan logisch.
De scenes met de oude Michael zijn nog het meest sentimenteel. De ware kracht van de film is de uitstekende Kate Winslet. Ze weet in diverse lagen duidelijk te maken dat ze een kordate vrouw is die weliswaar een zware last met zich meedraagt maar ook moeilijke beslissingen maakt als die nodig zijn.