Robert Aldrich maakte films die zich concentreren op de meest basale situatie: de mens die probeert te overleven in een vijandig universum. Zijn helden zijn ook tegelijk antihelden; ze zijn gewelddadiger, egocentrischer en cynischer dan de schurken waar ze tegen strijden. Aldrich beheerste alle genres (western, oorlogsfilm, film noir, psychologisch drama, historische spektakelfilms, comedies), maar steeds staat die overlevingsstrijd centraal. Er is een duidelijke moraal, maar die wordt gepresenteerd als iets hogers. De mannen die ‘m nastreven hebben dat hogere nog niet bereikt. En er is een erecode, maar ook die is vaag en kan net zo goed door de bad guy als de good guy gehanteerd worden. De spanning tussen mythe en anti-mythe, tussen held en antiheld, vormt de kern van Aldrich’s werk.
In een vroege film als Vera Cruz (1954) is er een protagonist die de antagonist weet te verslaan. In The Flight of the Phoenix (1966) en The Dirty Dozen (1967) gaat het om groepen waarvan het lot van de leden onvoorspelbaar is. Emperor of the North gaat weer over een ander conflict, tussen twee potentiële helden en een schurk. Maar die laatste staat dan weer aan de goede kant van de wet. De potentiële helden zijn bums, lowlifes, hobos. Mannen die proberen te overleven in de crisis van de jaren 30. Ze verplaatsen zich door het land, op zoek naar voedsel en werk, via de trein. Een trein waar ze uiteraard geen ticket voor hebben. De baas van trein #19 van de Oregon, Pacific and Eastern Railroad, doet er alles aan om lifters te weren. Deze Shack (Ernest Borgnine) is oud en dat is A No. 1 (Lee Marvin), de oudste van de vagebonden, ook. Die twee hebben, ondanks hun tegengestelde belangen, respect voor elkaar. De jonge Cigaret (Keith Carradine) daarentegen heeft het niet zo op die oude erecodes en hij bedreigt niet alleen de treinbaas, maar ook de positie van zijn mentor.
Emperor of the North is een gewelddadige, rauwe film maar schetst ook een bijna romantisch beeld van de ontberingen die Amerika had te verduren in de jaren 30. De zwervers vormen een groep die zich afzet tegen de buitenwereld en de wet. Een wet die hier vertegenwoordigd wordt door de keiharde en sadistische Shack. Dat maakt dat je als vanzelf aan de kant van deze kanslozen gaat staan en de vraag is niet welke partij er wint, maar wie van de helden aan het langste eind trekt. De ervaren A No. 1 of de rookie Cigaret. Een bitterzoete film van een meesterlijk regisseur.