Ik had het afgelopen jaar weinig behoefte om deze biopic over Steve Jobs te zien. De film kreeg niet al te beste recensies en het leek me vooral een vererende in plaats van een kritische kijk op deze bijzondere man. Ik was echter wel geïnteresseerd in het ontstaan van het bedrijf dat hij met Steve Wozniak startte. Daarom las ik het boek The Apple Revolution van Luke Dormehl. Met die voorinformatie leek me een kijkje naar de man zelf wel de moeite waard.
Ik wist eerlijk gezegd weinig over Steve Jobs, anders dan wat ik uit al die met ontzag geschreven obituaries heb meegekregen. Het boek heeft de subtitel Steve Jobs, the counter culture, and how the crazy ones took over the world. Dat zegt al veel over de insteek. Jobs was een pacifistische fruitariër met een sterke hippie inslag. Dat combineerde hij met een enorme drang naar perfectie, een botte egocentrische persoonlijkheid zonder enige empathie voor mensen die hem in de weg stonden en een superzakelijke blik. Het is een combinatie die uniek is.
In die zin is de subtitel een vreemde. De crazy ones waren er wel, zonder hen had Jobs nooit de Apple I en II of de Macintosh kunnen maken, maar hij was de enige die met zijn combinatie van kwaliteiten en irritante karaktertrekken de weg vooruit wist te wijzen. Het ontstaan van Apple vanuit de counter culture, waarbij het bedrijf zich afzette tegen de traditionele giganten IBM en (later) Microsoft, is een uniek verhaal. Het hippiebedrijf dat ontstond als een David werd uiteindelijk zelf een Goliath, met de schier onmogelijke opdracht die hippie-inslag overeind te houden terwijl het inmiddels het grootste bedrijf van de wereld is geworden. Dat verhaal leest als een sprookjesboek met Jobs zelf in de rol van protagonist en antagonist tegelijk. Die twee kanten van de medaille komen in het boek en de film duidelijk naar voren. Jobs de film mist een goed script. Het hopt van het ene naar het andere moment uit de Apple-saga, zonder dat er veel verband in zit. Veel cruciale momenten uit die saga worden ook helemaal niet getoond. Uit de film haal je niet wat die Apple’s nou zo bijzonder maakte en wat het echte genie van beide Steve’s was. Maar Ashton Kutcher lijkt echt op Jobs en hij is prima, zij het wat functioneel, in de lead. En omdat ik het boek net heb gelezen zijn de plotgaten ook niet zo’n probleem. Ik vul het zelf wel in. Boek en film vullen elkaar aan waardoor ik met een goed begrip van het bedrijf en de man eindig.