Het was alweer een hele tijd geleden dat ik deze verfilming van de Arthurlegende zag. En ik was vergeten wat een vreemde onevenwichtige film het eigenlijk is. Dat komt vooral doordat regisseur John Boorman teveel wilde met zijn project. Uiteraard recht doen aan de uitgebreide vertelling van de legende, compleet met alle personages: Arthur, Uther Pendragon, Merlijn, Morgana, Lancelot, Guinevere, Gawain, Perceval, Mordred, en zo gaat het nog even verder. Daarbij komt dat elk personage voortdurend onverwachte keuzes maakt en acties doet waardoor het veel moeite kost alles te blijven volgen.
Boorman besteed veel tijd aan sfeer, kostuums en setdesign waardoor je echt ondergedompeld wordt in de magische Middeleeuwse wereld van Arthur en zijn Ridders van de Ronde Tafel. Maar hij breekt die sfeer ook steeds af door humor te introduceren op punten waar het niet werkt. Daardoor moet ik toch steeds aan Monty Pythons versie van het verhaal denken, en dat werkt nogal contraproductief. Merlijn bekijkt alle fratsen van Arthur en zijn mannen met een ironische blik, waardoor het moeilijk is zijn, naar het schijnt fenomenale, krachten serieus te nemen. Excalibur is een superambitieuze film die alleen al daardoor krediet verdient. En het is ook een grootse mislukking. Maar dat is altijd nog beter dan de halfslachtigheid waarmee er zo vaak films gemaakt worden.
Het is overigens wel erg leuk om de vele acteurs te spotten die in deze film nog vroeg in hun carrière zitten en pas later door zouden breken. Helen Mirren was al bekend, maar voor Liam Neeson, Gabriel Byrne en Patrick Stewart was dit een belangrijke vroege film.