Tien jaar geleden werd een samenwerking gesmeed tussen een relatief onbekende regisseur, een relatief onbekende actrice en een hele serie grote namen om een film te maken over het bewind van Elizabeth de Eerste van Engeland. De film sleepte zeven Oscarnominaties in de wacht, waaronder die van ‘beste film’ en ‘beste actrice’. Een paar weken geleden ging het vervolg op deze succesfilm in première, met grotendeels dezelfde cast en crew: Elizabeth: The Golden Age. Ter gelegenheid daarvan heeft Universal het origineel opnieuw op dvd uitgebracht.
Elizabeth (Cate Blanchett) wordt belaagd door haar halfzuster, de katholieke koningin Mary Tudor. Elizabeth is protestants, waardoor ze een bedreiging vormt voor het heersende regime. Alleen haar blauwe bloed houdt haar in leven aangezien ze het onwettige kind is van Hendrik VIII en Anna Boleyn. Wanneer Mary aan kanker overlijdt en Elizabeth bezit van de troon neemt komt ze er achter dat Engeland bankroet is en dat ze is omringd door vijanden, onder leiding van de hertog van Norfolk (Christopher Eccleston), een uitgesproken katholiek. Als verdediging tegen de snode plannen van Elizabeths tegenstanders wordt Sir Francis Walsingham (Geoffrey Rush) uit ballingschap teruggehaald om haar van informatie te voorzien. Ondertussen tracht Elizabeth zich de beginselen van het regeren eigen te maken en tegelijkertijd een besluit te nemen over wat ze met haar minnaar, Robert Dudley, de graaf van Leicester (Joseph Fiennes), aan moet. Ze houdt van hem maar kan hem vanwege haar positie niet trouwen.
Eenzame Elizabeth
Elizabeth is een drukke film maar regisseur Shekhar Kapur weet alles goed in balans te houden met zijn a-typische visuele stijl. Hij wisselt beschouwende birdseye-shots (waarin Elizabeths eenzame positie wordt benadrukt) af met intieme scenes en doorkijkjes in donkere kastelen. Door zijn nadruk op Elizabeth als persoon weet hij de film ‘klein’ te houden. Scriptschrijver Michael Hirst heeft zich wel wat vrijheden veroorloofd in het beschrijven van haar leven, met name in de verhouding met Robert Dudley. Hij presenteert dit trouwens als een feit, terwijl er geen historisch bewijs voor is, maar goed…
In een film is het belangrijker om onderhoudende karakters en verhalen te presenteren dan dwangmatig vast te houden aan de geschiedenisboeken, resulterend in een feitelijk juiste maar ‘droge’ geschiedenisles.
Krachtige Cate
Het acteren in Elizabeth is over het algemeen sterk, al blijft het jammer dat aan de gezichtsuitdrukking van de tegenstanders al vaak te zien is of ze tot het vijandige kamp behoren of niet. Geoffrey Rush is voor zijn doen erg terughoudend en subtiel in zijn vertolking van de sluwe Walsingham. De film behoort echter toe aan Cate Blanchett. Haar Elizabeth leert harde lessen in het begin van haar regime, en ze evolueert tot een zeer standvastig en besluitvaardig heerser. Ze acteert zo goed dat ze menig tegenspeler van het doek speelt. Vooral Joseph Fiennes heeft het moeilijk, en het is nauwelijks te geloven dat Elizabeth voor zo’n kneus valt. De kracht die in eerste instantie verborgen zit in de jonge en onzekere vrouw komt steeds meer naar buiten, en ze is volkomen geloofwaardig als ze zich ontpopt tot de Virgin Queen. Ze trouwde met Engeland, veranderde het politieke landschap en wist het land via een 45 jaar durend regime weer op de wereldkaart te zetten.
De dvd
De film is al eerder op dvd uitgebracht, en in vergelijking met die versie heeft het beeld wat meer contrast gekregen en zijn de kleuren wat natuurgetrouwer geworden. Referentiemateriaal is het echter zeker niet. De dvd is voorzien van een sneak peak op Elizabeth: The Golden Age, een verlengde trailer die als enig doel heeft de kijker naar de bios te lokken. Verder heeft Shekhar Kapur een onderhoudend en geïnspireerd audiocommentaar ingesproken. Ook is er een 25 minuten durende documentaire The Making of Elizabeth waarin de acteurs terugblikken op hun personages, met ondermeer Christopher Eccleston, Joseph Fiennes, auteur Michael Hirst, en Kapur. Als laatste krijgen we nog een trailer en een fotogalerij.
Deze recensie verscheen eerder op 8WEEKLY.