Hoewel het een van mijn favoriete genres is, zou je films over het maken van films een sterk staaltje zelfgenoegzaamheid kunnen noemen. Een egoïstische vorm van zelftherapie. Kijk ons eens lekkker belangrijk zijn, wij hebben geen behoefte aan iets anders dan de filmwereld zelf. Toch levert het vaak mooie cinema op, zij het cinema die niet direct geschikt is voor een groot publiek. Een van de grootste zelfbevlekkers daarin, een regisseur die echt alleen aan zichzelf genoeg had, was de Italiaanse regisseur Federico Fellini. Een visionair die zo uniek en gedurfd is dat zijn naam is overgenomen als beschrijvende term voor beelden en gebeurtenissen die zijn kenmerkende Felliniaanse stijl oproepen. Toen hij na het grote succes van zijn meesterwerk La Dolce Vita niet meer wist hoe hij verder moest, kwam hij op het idee om een film te maken over die impasse. Het resultaat is zo postmodern als het maar zijn kan: een film over het maken van een film die in feite die film zelf is. 8 1/2 is een adembenemend meesterwerk waarin zelfverheerlijking en narcisme zij aan zij gaan met toegankelijkheid en absolute schoonheid.
Marcello Mastroianni schittert als Guido, een beroemde Italiaanse filmmaker die op het punt staat een film te regisseren die hij nog niet geschreven heeft. Hij trekt zich terug in een chique kuuroord, maar wordt belaagd door acteurs, dansers, muzikanten en producenten en opgejaagd door zijn critici. Intussen heeft hij ook nog te dealen met zijn minnares, zijn vrouw en alle andere vrouwen die door zijn leven en geest zweven. Guido is voortdurend in een soort tussenstaat waarbij onduidelijk is wat de realiteit is of wat herinneringen, fantasieën en nachtmerries zijn.
8 1/2 is een typisch Europese ‘kunstfilm’ waar het gewone Amerikaanse publiek over het algemeen nogal bang voor is. Verhaal is er nauwelijks en het enige houvast dat je hebt is aan de panden van Guido’s kostuum te gaan hangen en je mee te laten voeren in een stroom van scènes. Fellini is echter ook een populist die meer op emotie dan op het intellect mikt. Zijn wilde visioenen ontroeren vanwege hun schoonheid en de provocerende manier waarop hij Guido’s wereld tot leven weet te wekken.